Πολιτικός Αισχύλος, β' μέρος, Χοηφόροι. Choiphori, a political play by Aeshylus.

Η τριλογία του Αισχύλου Ορέστεια αποτελείται από τις τρεις τραγωδίες: Αγαμέμνων , Χοηφόροι, Ευμενίδες. Στο πρώτο μέρος αυτού του αφιερώματος στον πολιτικό Αισχύλο, είδαμε καποιες πτυχές από το δράμα Αγαμέμνων. Στο δεύτερο μέρος θα δούμε κάποια σημεία από το έργο Χοηφόροι, που σημαίνει φέρω χοές, σπονδές στους νεκρούς και στην προκειμένη περίπτωση ο νεκρός είναι ο βασιλιάς Αγαμέμνων, δολοφονημένος από την Κλυταιμνήστρα και τον Αίγισθο. 

Η σύνδεση των Χοηφόρων με την τραγωδία Αγαμέμνων γίνεται στην τελευταία με μια αναφορά του Χορού στον Ορέστη (στ. 1665) και στον ερχομό του στο Άργος από την εξορία του στη Φωκίδα. Πρόκειται για προοικονομία: ο δαίμων (δηλαδή ο Απόλλων) Ορέστην δεύρο απευθύνη μολείν. Γυρνώντας απο την εξορία του στο Άργος ο Ορέστης θα εκδικηθεί για το φόνο του πατέρα του... Συμπαραστάτης του θα είναι η αδελφή του Ηλέκτρα. 

Ας ακούσουμε τον Ορέστη στον πρόλογο, δηλαδή στην είσοδό του στη σκηνή: 

Αἰσχύλου

Χοηφόροι

(ed. Herbert Weir Smyth, 1926)

Ὀρέστης
<Ἑρμῆ χθόνιε, πατρῷ᾽ ἐποπτεύων κράτη,
σωτὴρ γενοῦ μοι ξύμμαχός τ᾽ αἰτουμένῳ·
ἥκω γὰρ ἐς γῆν τήνδε καὶ κατέρχομαι.
τύμβου δ᾽ ἐπ᾽ ὄχθῳ τῷδε κηρύσσω πατρὶ
κλύειν, ἀκοῦσαι . . .                                                                                                                5

*
. . . πλόκαμον Ἰνάχῳ θρεπτήριον.
τὸν δεύτερον δὲ τόνδε πενθητήριον

*
οὐ γὰρ παρὼν ᾤμωξα σόν, πάτερ, μόρον
οὐδ᾽ ἐξέτεινα χεῖρ᾽ ἐπ᾽ ἐκφορᾷ νεκροῦ.>

*

τί χρῆμα λεύσσω; τίς ποθ᾽ ἥδ᾽ ὁμήγυρις                                                                    10
στείχει γυναικῶν φάρεσιν μελαγχίμοις
πρέπουσα; ποίᾳ ξυμφορᾷ προσεικάσω;
πότερα δόμοισι πῆμα προσκυρεῖ νέον;
ἢ πατρὶ τὠμῷ τάσδ᾽ ἐπεικάσας τύχω

χοὰς φερούσας νερτέροις μειλίγματα;                                                                        15
οὐδέν ποτ᾽ ἄλλο· καὶ γὰρ Ἠλέκτραν δοκῶ
στείχειν ἀδελφὴν τὴν ἐμὴν πένθει λυγρῷ
πρέπουσαν. ὦ Ζεῦ, δός με τείσασθαι μόρον
πατρός, γενοῦ δὲ σύμμαχος θέλων ἐμοί.

Πυλάδη, σταθῶμεν ἐκποδών, ὡς ἂν σαφῶς                                                             20
μάθω γυναικῶν ἥτις ἥδε προστροπή.

Ερμή χθόνιε που εποπτεύεις την εξουσία του πατρός μου, γίνε σωτήρας και σύμμαχος σε μένα που στο ζητώ. 

Εχω έρθει στη χώρα αυτή από την εξορία. 

Κάθομαι στην όχθη (στην προεξοχή) του τάφου και μιλώ για να ακούσει ο πατέρας μου.

Φέρω πλεξούδα (πλόκαμο) θρεπτήρια για τον Ίναχο και δεύτερη πενθητήρια για τον πατέρα μου. 

Δεν ήμουν παρών στο θάνατό σου , πατέρα, ούτε εξέτεινα το χέρι στην εκφορά του νεκρού. Πού να κοιτάξω; Τί είναι αυτή η ομήγυρις γυναικών που έρχεται φορώντας μελανά φορέματα; Για ποια συμφορά πρόκειται; Μήπως νέα (συμφορά) στους δόμους (στα παλάτια) ενέσκηψε; 

Ή μήπως φέρουν χοές που είναι μειλίγματα για τους νεκρούς; Βλέπω και την Ηλέκτρα να έρχεται προπομπός με πένθος λυγρό. Ω Δία κάνε να εκδικηθώ τη μοίρα του πατρός μου, γίνε σύμμαχος εκούσιος. 

Πυλάδη, ας σταθούμε μακριά (εκποδών) για να μάθω σαφώς περί τίνος πρόκειται αυτή η πομπή γυναικών. 

Σημείωση: η μετάφραση είναι δική μου. Παρατηρήστε την αντίθεση ανάμεσα στον θρεπτήριο και πενθητήριο πλόκαμο. Το εκποδών σε αντίθεση με το εμποδών που σημαίνει στέκομαι εμπόδιο. Το πήμα είναι η συμφορά και οι δόμοι είναι τα παλάτια, τα σπίτια. Η προστροπή είναι η πομπή, η λιτανεία. Τα μειλίγματα είναι τα καταπραϋντικά μείγματα.