Πέμπτη 9 Απριλίου 2015

Ο μηχανικός Μιχαήλ Πέτρου Κοκκίνης και το Επτάγωνο αρ.1 του Μεσολογγίου (1823 - 1826)


     Μήπως ήρθε ο καιρός να αλλάξουμε το όνομα του ελληνικού …Πενταγώνου (που μόνο στο όνομα είναι πεντάγωνο κατά φριχτή  απομίμηση του αμερικανικού) και να το ονομάσουμε Ελληνικό Επτάγωνο αρ. 1 , τιμώντας με αυτόν τον τρόπο τον Μιχαήλ Πέτρου Κοκκίνη, μηχανικό του Τείχους ή Φρουρίου και ήρωα πεσόντα κατά την Ηρωική Έξοδο του Μεσολογγίου; Αυτή την ιδέα υποστηρίζουν και πολλοί διανοούμενοι και ακαδημαϊκοί, όπως ο καθηγητής του Ε.Μ.Π.  Θεοδόσης Τάσιος.


Η εποποιία του Μεσολογγίου, κατά τις δύο στενές πολιορκίες του, γράφηκε και με την επίπονη προσπάθεια των Μεσολογγιτών να φτιάξουν οχυρωματικά έργα για να προστατέψουν την πόλη τους από τις επιθέσεις του Ομέρ Βρυώνη (1η πολιορκία 1822) και των Ιμπραήμ και Κιουταχή (2η πολιορκία 1825- 10 Απριλίου 1826). Ο μηχανικός, ο ιθύνων νους, που σχεδίασε και υλοποίησε την οχύρωση του Μεσολογγίου ήταν ο ingenieur militaire (στρατιωτικός μηχανικός) Μιχαήλ Πέτρου Κοκκίνης.


Ο φιλόπατρις και τεχνικός επιστήμων Κοκκίνης καταγόταν από τη Χίο, σπούδασε στρατιωτικός μηχανικός στη Γαλλία και ήταν γλωσσομαθέστατος. Γνώριζε γαλλικά, γερμανικά, ιταλικά, ρουμάνικα και δίδασκε μαθηματικά, γεωδαισία και γερμανικά στην Ανώτερη Ελληνική Σχολή του Βουκουρεστίου. Είναι γνωστό πως το Βουκουρέστι ήταν ένα από τα ζωηρά κέντρα του Ελληνισμού της αλλοδαπής. Ο διευθυντής της Σχολής ήταν ο επίσης Χιώτης Κ. Βαρδαλάχος. Η Σχολή λειτουργούσε υπό την εποπτεία του δραστήριου μητροπολίτη Άρτης και μετέπειτα Ουγγροβλαχίας, μέλους της Φιλικής Εταιρείας, Ιγνάτιου.


Μέσα σε αυτό το περιβάλλον ο ingenieur grec, όπως τον αποκαλούσαν οι ξενόγλωσσες εφημερίδες της εποχής –μια από αυτές ήταν η «TELEGRAFO GRECO» -  ο Κοκκίνης ανέπτυξε έντονο πατριωτικό ζήλο και αποφάσισε να αφήσει οικογένεια και καριέρα για να κατέβει στο Μεσολόγγι, ώστε να έχει την ευκαιρία να προσφέρει τις υπηρεσίες του στον Αγώνα! Ειδοποίησε, με επιστολή του  Έλληνα προύχοντα του Βουκουρεστίου Νικ. Βακαρέσκου προς τον φιλογενή και πολιτικό συνεργάτη του Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου, Γ. Πραϊδη (εν έτει 1822) ότι έρχεται στην πατρίδα για να προσφέρει «τας εκδουλεύσεις του».  Τον Φεβρουάριο του 1823 έφθασε μέσω Ιταλίας στο Μεσολόγγι μαζί με άλλους 71 Έλληνες μετά από περιπέτειες στη θάλασσα. Σώθηκαν τότε χάρη στις ενέργειες του φιλέλληνα Άγγλου λόρδου Sheffield.  Με εισήγηση του Πραϊδη και εντολή του Μαυροκορδάτου, ανατίθεται στον Κοκκίνη η εκπόνηση μελέτης και κατασκευής οχυρωματικών έργων στο Μεσολόγγι. Ο Κοκκίνης κατόρθωσε μέσα σε δυόμιση χρόνια να οχυρώσει το από ξηράς μέρος της πόλης (ΒΑ) με ικανό τείχος, που άντεξε σε όλα τα χτυπήματα των Τούρκων και Αιγυπτίων κατά τη δεύτερη πολιορκία. Ονομάστηκε Φρούριο,  Κάστρο,  ακόμη και Φράχτης –έτσι το ονόμασε ο Ιμπραήμ πασάς περιφρονητικά.


Ο Κοκκίνης αναφέρει ο ίδιος σε επιστολή του προς τον Μαυροκορδάτο τα εξής: «Ο Πύργος αρ. 1 καθώς και ο ανταποκρινόμενος Επταγωνικός πύργος, το κατά κάθετον οχύρωμα και οι δύο πύργοι κατά το σύστημα των  αρχιστράτηγων Montalembert  και Clairac , αποκαθίστανται ακαταμάχητοι και ανάλωτοι από τον εχθρόν».  Πράγματι τα τείχη των Μεσολογγιτών άντεξαν στις καθημερινές επιθέσεις των εχθρών και μόνον η πείνα τσάκισε τους πολιορκημένους. Ο Κοκκίνης δεν ήταν μόνο μηχανικός αλλά και ικανός διευθυντής του έργου, αφού με τις «καθημερινές προσταγές του» συντόνιζε τα πάντα: επιστάτες, μισθούς, οργάνωση εργατών σε εκατονταρχίες και δεκαρχίες, ωράριο εργασίας κ.ά.  Ο ζήλος του ήταν παροιμιώδης. Έγραφε χαρακτηριστικά: «Το ιερόν έργον του Γένους δεν γνωρίζει μήτε αρρωστίαν μήτε θάνατον…».


Όχι μόνο ο Κοκκίνης αλλά και όλοι οι Μεσολογγίτες, άνδρες, γυναίκες, παιδιά, έπεσαν με τα μούτρα στη δουλειά. «Οι γυναίκες περνούν μέσα από την Αγορά χωρίς να συστέλλωνται κουβαλώντας πέτρες εις το τείχος». Πολύ μεγάλο ενδιαφέρον έχουν και οι ονομασίες που έδωσε ο Κοκκίνης στους προμαχώνες του Τείχους. Πρόκειται για ονόματα ένδοξων προσώπων, ηρώων και σοφών. Αναφέρω με τη σειρά τους Προμαχώνες και την ονομασία τους: 1 : Σαχτούρη, 2: Κυριακούλη Μαυρομιχάλη, 3: Λόρδου Βύρωνος, 4: Κοτσιούσκου (εθνικού ήρωα της Πολωνίας!) 5. Γουλιέλμου Τέλλου (εθνικού ήρωα της Ελβετίας), 6: Τοκελί (Ούγγρος ελευθερωτής της Τρανσυλβανίας), 7: Φραγκλίνου, 8: Νόρμαν (Karl Norman, Γερμανός φιλέλληνας που σκοτώθηκε στη μάχη του Πέτα!) Η ονοματοθεσία των 18 προμαχώνων υπάρχει στο Σκαρίφημα του ίδιου του Κοκκίνη (1825).



Τι να πει κανείς για την Ηρωική Έξοδο του Μεσολογγίου στις 10 Απριλίου 1826;  Όπως όλοι μαζί δούλεψαν και αγωνίστηκαν έτσι και όλοι μαζί οι Μεσολογγίτες, μαζί και ο Κοκκίνης με τον αρχηγό Ραζηκότσικα, τον επίσκοπο Ρωγών Ιωσήφ , τον σπουδαίο φιλέλληνα και εκδότη της εφημερίδας του Μεσολογγίου «ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ» Μάγερ και πολλούς άλλους επώνυμους και ανώνυμους, φονεύθηκαν κατά την Έξοδο μαχόμενοι ηρωικώς. Η γέφυρα που απεικονίζει ο ζωγράφος Βρυζάκης στο έργο του Μεσολόγγι, είναι το τελευταίο έργο του Κοκκίνη γέφυρα με άντωση για να περάσουν την τάφρο. Η γεφύρωσις της τάφρου του Φρουρίου έγινε σε συγκεκριμένα σημεία με ξυλεία από κατεδαφισθέντα σπίτια «υπό την αυστηράν και άοκνον επίβλεψιν του Κοκκίνη…»